تأثیر مذاکرات ایران و آمریکا در اردیبهشت 1404بر بازار مسکن ایران
در اردیبهشت 1404، بار دیگر مذاکرات میان ایران و آمریکا در کانون توجه رسانه‌ها، تحلیل‌گران اقتصادی و فعالان بازار قرار گرفت. این گفت‌وگوها که با هدف کاهش تنش‌ها و دستیابی به توافقی در زمینه برنامه هسته‌ای، لغو تحریم‌ها و بازگشت به مسیر دیپلماسی آغاز شده بود، تأثیرات مهمی بر بازارهای داخلی، به‌ویژه بازار مسکن برجای گذاشت. بازار ملک در ایران به دلیل ارتباط نزدیک با نرخ ارز، شاخص‌های اقتصادی و انتظارات روانی جامعه، به‌شدت از فضای سیاسی و بین‌المللی تأثیر می‌پذیرد. در این نوشتار، به بررسی سناریوهای ممکن و پیامدهای هرکدام بر بازار ملک می‌پردازیم.
سناریوی اول: توافق و کاهش تنش‌ها
در صورتی که مذاکرات به نتیجه مثبت برسد و منجر به لغو یا کاهش تحریم‌ها شود، نخستین واکنش بازارها کاهش نرخ ارز و بهبود نسبی در شاخص‌های اقتصادی خواهد بود. کاهش قیمت دلار به‌طور مستقیم بر هزینه ساخت‌وساز اثر گذاشته و باعث ثبات یا کاهش نسبی قیمت ملک می‌شود. در این فضا، خریداران واقعی که پیش‌تر به دلیل نااطمینانی از شرایط اقتصادی وارد بازار نشده بودند، به‌تدریج برای خرید اقدام می‌کنند. سرمایه‌گذاران نیز با امید به ثبات، تمایل بیشتری به شروع پروژه‌های ساختمانی جدید پیدا می‌کنند. در نتیجه، بازار مسکن شاهد رشد تدریجی در تعداد معاملات، افزایش ساخت‌وساز و جذب سرمایه‌های خُرد و کلان خواهد بود.
سناریوی دوم: شکست مذاکرات و تداوم فشارهای اقتصادی
اگر مذاکرات به نتیجه نرسد یا در بن‌بست قرار گیرد، انتظار می‌رود نرخ ارز مجدداً صعودی شود و فضای نااطمینانی اقتصادی افزایش یابد. در چنین شرایطی، بازار مسکن با دو پدیده هم‌زمان مواجه می‌شود: افزایش قیمت‌های اسمی به‌دلیل تورم انتظاری و کاهش حجم معاملات به‌دلیل افت شدید قدرت خرید مردم. بسیاری از خریداران مصرفی از بازار خارج می‌شوند و فروشندگان نیز در تعیین قیمت دچار تردید خواهند شد. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ساختمانی نیز با احتیاط بیشتری صورت خواهد گرفت یا به‌کلی متوقف می‌شود. در مجموع، در این سناریو رکود تورمی در بازار مسکن تقویت می‌شود.
سناریوی سوم: تشدید تنش یا درگیری نظامی
در بدبینانه‌ترین حالت، اگر مذاکرات به شکست منجر شود و هم‌زمان نشانه‌هایی از تشدید تنش‌های نظامی یا حتی درگیری مستقیم بین ایران و آمریکا یا متحدان منطقه‌ای آن‌ها دیده شود، پیامدهای بسیار نگران‌کننده‌ای در انتظار بازار مسکن خواهد بود. در چنین شرایطی، اقتصاد کشور وارد شوک می‌شود، نرخ ارز و طلا به‌شدت افزایش می‌یابد و اعتماد عمومی به حداقل می‌رسد. اگرچه ممکن است قیمت ملک به صورت اسمی رشد کند، اما معاملات عملاً متوقف خواهد شد. بسیاری از افراد به‌جای خرید ملک، سرمایه خود را به سمت دارایی‌های نقدشونده‌تری مانند ارز، طلا یا دارایی‌های خارج از کشور سوق می‌دهند. هم‌چنین تمایل به مهاجرت یا خروج سرمایه افزایش یافته و بازار ملک با رکود سنگین و بی‌اعتمادی مواجه می‌شود.
جمع‌بندی
بازار مسکن ایران در اردیبهشت 1404
در حالت انتظار و بلاتکلیفی قرار دارد. اخبار مثبت از مذاکرات می‌تواند به شکل‌گیری رونق معقول و ثبات نسبی کمک کند، اما هرگونه شکست در روند مذاکرات یا افزایش تنش‌ها، اثرات منفی و دامنه‌داری بر این بازار خواهد داشت. فعالان حوزه مسکن، اعم از خریداران، فروشندگان، سرمایه‌گذاران و مشاوران املاک، باید با درنظر گرفتن تمام سناریوها و رصد تحولات سیاسی، تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و منعطفی اتخاذ کنند. در این مسیر، تحلیل درست از شرایط کلان سیاسی و اقتصادی، کلید حفظ سرمایه و موفقیت در بازار ملک خواهد بود.
